
معرفی:
- "موزه آستانة قم" به بركت وجود بارگاه نورانيِ کریمه اهل بیت حضرت
- فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در آبان ماه سال 1314ش. نخست در محوطه داخلي حرم مطهر فاطمی، (رواق شهيد مطهري) افتتاح گرديد و پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي ايران، در سال 1361 .ش به مكان فعلي (ميدان آستانه) انتقال يافت.
- این موزه قدیمی که امروزه از آن به " موزه فاطمی" نام برده می شود؛ نخستین موزه عمومی ایران و تنها موزه تاریخی هنریِ شهر مقدس قم است؛ و دارای بالغ بر 30 هزار شیء باستانی و تاریخی وآثار فرهنگی و هنری در بیش از 40 گونه اثر موزه ای است. این موزه قدیمی به لحاظ کمیت و کیفیت، قدمت و نفاست آثار و داشته های موزه ای در طراز ملی و جهانی بوده و از غنی ترین و متنوع ترین موزه های ایران اسلامی محسوب می گردد.
تحول گفتمانی و چیدمانی:
- در سالهای اخیر، از رهگذر مطالعات و تدوین سند تحول بنیادین موزه، آثار نمایش یافتهی موزه، بر اساس "الگوی موزهی محتواگرا" و با رویکرد توحیدی بازچیدمان شده و در راستای اهداف و تبیین دستاورهای هجرت تاریخی و تمدن ساز بانوی کرامت از مدینه النبی (ص) به شهر مقدس قم قرار گرفته است.
- در این راستا، آثار موزه ای با رعایت اصول موزه داری، در 2 تالار تخصصی، با دو رویکرد محتوایی متفاوت و 80 گنجینه و گنجواره تخصصی و موضوعی، سامان یافته و هدفمند شده است. از این روی، به منظور انتقال نکته ها و پیام ها، و عبرت های نهفته درآثار موزه ای، از شیوه روایتگری زنده استفاده می شود. و راهنمایان و روایان علاوه بربیان شناسنامه آثار، روایتی مستند و رسمی وجذاب از موزه را برای بازدیدهای گروهی ارائه می دهند.
تالارها و گنجینه ها:
- آثار نمایش یافتهی موزه فاطمی پس از چیدمان جدید، در 2 طبقه به مساحت تقریبی هزار متر مربع و 2 تالار عترت و تالار عبرت در معرض دید علاقه مندان است. تالار عترت دارای 10 گنجینه تخصصی و 35 گنجوارهی موضوعی است و تالار عبرت حاوی 6 گنجینه تخصصی و 30 گنجواره گونه ای می باشد.
- تالار عترت در طبقه اول شامل: گنجینه اسلام و شیعیان، گنجینه قم و قمیان، گنجینه حرم و متولیان، گنجینه چراغ و چراغدان، گنجینه خدمت و خادمان، گنجینه حرم و مجاهدان، گنجینه وقف و واقفان، گنجینه زیارت و زائران، گنجینه ولایت و قرآن، گنجینه مشاهیر و مدفونان است.
- این تالار، آثار موزه ای متعلق به دوران اسلامی از سده های نخستین تا روزگار معاصر را در برمی گیرد. اشیای تاریخی هنری با دیرینگی هزارساله، استفاده شده و تبرکیافته در بارگاه شریف فاطمی در این تالار به نمایش گذاشته شده است. آثار متبرک از جمله شمعدان های دوره سلجوقی، کاشی های ۸۴۰ ساله مرقد مطهر فاطمی، آثارضریح و گنبد قدیمی و صدها اثر با نفاست و قداستِ تاریخی هنری مربوط به فرهنگ اسلام و تاریخ تشیع، فرهنگ و تاریخ قم، معماری بارگاه فاطمی، تاریخ و آثار روشنایی حرم، فرهنگ وقف و نذر فاطمی، نقش حرم فاطمی در انقلاب اسلامی، فرهنگ زیارت فاطمی، مشاغل و آیینهای قدیمی و فرهنگ خدمت فاطمی، فرهنگ و آثار قرآنی به ویژه قرآنهای خطی بسیار نفیس متعلق به قرون اولیه از مصاحف منسوب به امامان معصوم (علیهم السلام) و...در معرض دید همگان است.
- تالار عبرت (طبقه زیرین) حاوی: گنجینه خاک و لعاب، گنجینه گوهرها و نشان ها، گنجینه فلز و زندگی، گنجینه هنر و چوب، گنجینه تار و پود، و گنجینه آثارگوناگون می باشد.
- دهها گونه اشیاء موزهای از جمله آثار باستانی و تاریخی چند هزارساله سفالینه، آثارشیشه، خمیرشیشه، بلور و بارفتن و کاشی، آثارفلزی اعم از آثار مفرغی چندهزارساله، ظروف فلزی، ابزار روشنایی، گلدان های قلم زنی، زیورآلات فلزی، سلاح های سرد و گرم و ابزار عزادارای، آثارچوبی اعم ازدرب های قدیمی حرم مطهر با روکش طلا و نقره، خاتم کاری و منبت کاری، پارچه ها و فرش ها، مهرها و نگینها، تمبرها و سکهها و مدالهای ورزشی، آثار نقاشی، آثار خوشنویسی، آثار آکنده سازی، آثار نواهدایی ونیز نمایشگاه های فصلی در گنجینه های تالار عبرتِ در معرض نمایش عموم است.
بخش های اداری و تخصصی موزه:
واحد خدمات بازدید:
- جذب و پذیرش بازدیدکننده، مراقبت تالار، راهنمای بازدیدکننده، روایتگری موزه، امور گردشگری
واحد پژوهشی و تخصصی:
- تحقیق و مستندنگاری، خدمات پژوهشی، چیدمان و چینش آثار، تولیدمحتوا و نشر، دیجیتال سازی و ورود اطلاعات در نرم افزار
واحد خدمات ترویجی و مجازی:
- سایت و فضای مجازی، برگزاری همایش و نشست های علمی، آیین های رونمایی آثار، آیین های تجلیل از اهداگران و واقفان، تبلیغات و اطلاع رسانی
واحد خدمات نگهداری و حفاظتی:
- جذب و دریافت آثار، ثبت و شناسنامه نویسی، کدگذاری،نگهداری و حفاظت، مرمت آثار و ساماندهی مخازن
موزه آستان مقدس فاطمی همه روزه از ساعت ۸ الی۱۶ جهت بازديد عموم
داير ميباشد.
نشاني: قم / مقابل درب یک حرم مطهر فاطمی، جنب درب مدرسه فیضیه، (ميدان آستانه)
تلفن: ۲۴۳-۳۷۱۷۵۲۴۰ نمابر: ۳۷۸۳۱۲۸۸